Men dinh dưỡng là một thực phẩm bổ sung yêu thích của mình.
Không chỉ mình mà nhiều người ăn chay ở Việt Nam yêu thích loại thực phẩm này.
Nói cách khác, men dinh dưỡng không còn là một thứ gì quá xa lạ với cộng đồng ăn chay Việt Nam.
Tuy vậy, cá nhân bạn vẫn chưa rõ men dinh dưỡng là gì?
Hay sản phẩm này có những công dụng gì với sức khỏe?
Bài viết này sẽ giúp bạn có cái nhìn đầy đủ nhất về men dinh dưỡng.
Nào chúng ta cùng bắt đầu.
Men dinh dưỡng là gì?
Trước hết men dinh dưỡng có tên tiếng Anh là Nutritional Yeast.
Ở Việt Nam nhắc tới men dinh dưỡng chúng ta nghĩ ngay men dinh dưỡng của Hãng Bragg.
Một sản phẩm đóng trong lọ nhựa có khối lượng 172g. Bên trong bạn sẽ thấy một loại bột có vảy vàng.
Bạn tò mò không biết men dinh dưỡng này là gì vậy phải không?
Men dinh dưỡng là một chủng loại nấm có tên gọi là Saccharomyces cerevisiae.
Loại nấm này hay dùng để làm bánh mì hay lên men bia.
Tuy cùng một chủng nấm nhưng chúng có những đặc tính khác.
- Nấm men bánh mì: Loại này vẫn còn sống, hay dùng để lên men bánh mì. Chính chúng tạo ra hương vị đặc trưng của bánh mì.
- Nấm men bia: loại này cũng còn sống để dùng lên men bia rượu. Sau quá trình lên men tế bào nấm chết sót lại có thể sử dụng như men dinh dưỡng. Tuy nhiên chúng sẽ có vị hơi đắng.
- Men dinh dưỡng: trong trường hợp nấm được trồng làm sản phẩm cuối. Vì vậy chúng sẽ bị giết trong quá trình sản xuất. Loại này thường có mùi vị như pho mát.
Trên thị trường có hai loại men dinh dưỡng:
- Men dinh dưỡng không bổ sung vi lượng: loại này người ta không bổ sung thêm vitamin và chất khoáng. Chúng chỉ chứa vitamin và chất khoáng do nấm tạo ra khi người ta nuôi trồng.
- Men dinh dưỡng có bổ sung vi lượng: loại này nhà sản xuất sẽ bổ sung thêm vitamin và chất khoáng.
Loại men dinh dưỡng có bổ sung vi lượng phổ biến hơn loại kia.
Men dinh dưỡng Bragg trên thị trường Việt Nam là loại có bổ sung thêm vitamin. Cụ thể trong bảng thành phần bạn sẽ thấy có thêm vitamin B6, vitamin B1, vitamin B2, vitamin B9, vitamin B12.
Thành phần dinh dưỡng của men dinh dưỡng
Men dinh dưỡng là một thực phẩm giàu dinh dưỡng.
Nó có chứa nhiều protein, vitamin B và một số chất khoáng.
Về thành phần dinh dưỡng, có mấy điểm nổi bật như sau:
- Chứa protein hoàn chỉnh: protein trong men dinh dưỡng có đủ 9 axit amin thiết yếu (những axit amin cơ thể không thể tự tổng hợp cần bổ sung từ bên ngoài). Một muỗng canh men dinh dưỡng Bragg (9g) có tới 5g protein.
- Chứa nhiều vitamin B: men Bragg có chứa nhiều vitamin nhóm B như vitamin B1, vitamin B2, vitamin B3, vitamin B6, vitamin B9, vitamin B12
- Chứa khoáng chất: men dinh dưỡng cũng có chứa một số khoáng chất nổi bật như kem, selen, manga.
Tác dụng của men dinh dưỡng
Bây giờ:
Mình sẽ giúp bạn biết rõ hơn về những lợi ích sức khỏe của sản phẩm này.
Phòng ngừa thiếu vitamin B12
Một trong những lý do người ăn chay chọn men dinh dưỡng là vì:
Nó giúp phòng ngừa thiếu vitamin B12. Loại vitamin này cần thiết cho hệ thống thần kinh khỏe mạnh, trao đổi chất và tổng hợp tế bào hồng cầu.
Vitamin B12 thường có thực phẩm động vật như thịt, trứng. Vì vậy những người ăn chay rất dễ thiếu vitamin này.
Sử dụng men dinh dưỡng là cách phòng chống thiếu hụt loại vitamin này.
Bởi:
Men dinh dưỡng Bragg có chứa 11.6mcg vitamin 12. Đáp ứng 470% nhu cầu hàng ngày với chế độ ăn 2000 calo.
Có chứa chất chống oxy hóa
Gốc tự do trong cơ thể sẽ phá hủy tế bào. Cơ thể chúng ta phải sử dụng đến gốc tự do để chống lại chúng.
Khi cơ thể không có đủ chất chống oxy hóa sẽ lâm vào tình trạng mất cân bằng chống oxy hóa (oxidative stress).
Tình trạng này lâu dài có thể dẫn tới các bệnh mãn tính, ung thư và lão hóa.
Vì vậy, bạn nên ăn nhiều thực phẩm có chứa các chất chống oxy hóa.
Men dinh dưỡng là một thực phẩm như vậy. Chúng có các chất chống oxy hóa như glutathione và selenomethionine (1).
Những chất chống oxy hóa này bảo vệ cơ thể khỏi gốc tự do và kim loại nặng nguy hiểm.
Tăng cường miễn dịch
Men dinh dưỡng có chứa 2 hợp chất carbohydrate: beta-glucan và alpha-mannan.
Nghiên cứu trên động vật hai chất này chống lại vi khuẩn gây bệnh như E. coli và Salmonella.
Cụ thể, các hợp chất này ngăn cản vi khuẩn bám dính niêm mạc ruột non.
Đồng thời chúng kích thích hệ thống miễn dịch. Do vậy hệ thống miễn dịch hoạt động chống lại các vi khuẩn có hại một cách có hiệu quả.
Giảm cholesterol
Trong bài viết tác dụng của yến mạch, mình có nói rằng:
Beta-glucan có trong yến mạch giúp làm giảm cholesterol.
Beta-glucan trong men dinh dưỡng tuy có cấu trúc khác với beta-glucan trong yến mạch. Tuy nhiên cả hai đều có tác dụng làm giảm cholesterol.
Beta-glucan là một chất xơ hoàn tan. Khi vào đường ruột chúng tạo dạng gel hút lấy cholesterol. Cuối cùng tống ra bên ngoài.
Men dinh dưỡng liệu có phải là thực phẩm chay?
Mình biết:
Bạn đang tự hỏi hình như nấm men là sinh vật sống. Vậy men dinh dưỡng có vẻ như không phù hợp với những người ăn thuần chay (vegan).
Có điểm bạn cần biết ở đây:
Nấm men khác hoàn toàn với động vật. Chúng không có hệ thống thần kinh.
Vì vậy, chúng không có cảm giác đau đớn. Đây là thứ khác hoàn toàn với động vật phải không nào?
Vì vậy, ăn nấm men không vi phạm gì đến nguyên tắc của những người ăn chay.
Người ăn chay nên sử dụng thực phẩm này vì chúng giàu dinh dưỡng như đã nói ở trên.
Cách sử dụng men dinh dưỡng
Mình thường dùng rắc men này lên các món salad, mì ý, pizza thuần chay, sinh tố.
Mình cũng hay thêm vào các loại nước sốt chay. Chúng vừa giúp làm đặc nước sốt lại tăng thêm hương vị.
Men dinh dưỡng giá bao nhiêu, bán ở đâu?
Ở trên thị trường Việt Nam, mình chỉ thấy có men dinh dưỡng Bragg là phổ biến.
Như đã nói, loại này đóng lọ nhựa 127g. Giá trung bình vào khoảng 200.000 VNĐ. Có thể cao hơn hoặc thấp hơn tùy nơi bán.
Mình dùng loại này cũng lâu rồi. Mua cũng nhiều nơi.
Mình thấy có một số điểm như sau:
- Men dinh dưỡng Bragg có hai loại. Một loại nhập khẩu chính ngạch (loại này có nhãn phụ tiếng Việt) và một số loại không có nhãn phụ (mình đoán là hàng xách tay).
- Hãng Bragg rất hay có những thay đổi nhỏ trên bao bì sản phẩm mỗi lô sản phẩm. Do vậy bạn không cần quá lo lắng khi sản phẩm mình mua lại không giống 100% sản phẩm người khác.
Nói chung khi mua sản phẩm bạn chỉ cần chú ý date sản phẩm thôi. Tránh mua phải hàng cận date.
Men dinh dưỡng có tác dụng phụ gì không?
Các chuyên gia đánh giá men dinh dưỡng là một thực phẩm an toàn.
Cá nhân mình sử dụng loại sản phẩm này mấy năm nay. Không thấy có tác dụng phụ nào cả.
Tuy nhiên cơ thể mỗi người mỗi khác.
Dưới đây là một số tác dụng phụ hiếm gặp.
Có thể gây rối loạn tiêu hóa
Vấn đề này chủ yếu là do men dinh dưỡng có chứa nhiều chất xơ.
Hai muỗng canh (21g) có chứa 5g chất xơ. Đủ đáp ứng 20 nhu cầu hàng ngày.
Nhiều chất xơ tốt cho sức khỏe. Tuy nhiên với những vốn dĩ ăn thiếu chất xơ thì lại có vấn đề.
Bởi cơ thể họ chưa quen với thực phẩm giàu chất xơ. Vì vậy khi ăn vào sẽ cảm thấy bụng dạ khó chịu. Có thể đầy bụng, tiêu chảy.
Trường hợp này bạn nên ăn lượng nhỏ rồi mới tăng dần. Thêm vào đó, bạn nhớ uống nhiều nước khi ăn các thực phẩm chứa nhiều chất xơ.
Gây đau đầu hay đau nửa đầu
Nguyên nhân của vấn đề nằm ở hợp chất có tên gọi là tyramine. Một số loại men dinh dưỡng này có chứa hợp chất này.
Tyramine là hợp chất bắt nguồn từ axit amin tyrosine. Một axit amin có trong men dinh dưỡng và các sản phẩm từ nấm men như bơ Vegemite.
Hầu hết mọi người ăn thực phẩm có chứa tyramine không có vấn đề gì cả.
Tuy nhiên một số người lại có triệu chứng đau nửa đầu. Một số chuyên gia cho rằng ở những người này tyramine có thể gây tăng huyết áp từ đó dẫn tới đau đầu.
Gây nổi đỏ mặt
Một số ít người lại có dị ứng với men dinh dưỡng. Triệu chứng là mặt nổi đỏ, có giảm giác bỏng rát và kích ứng.
Triệu chứng này xảy ra tầm 10-20 phút sau đó giảm bớt trong một đến 2 tiếng.
Nguyên nhân là do niacin (vitamin B3) có trong men dinh dưỡng.
Men dinh dưỡng chứa nhiều loại vitamin này. Một muỗng canh có chứa trên 38mg niacin.
Tuy nhiên, triệu chứng nổi đỏ mặt này xảy ra khi đưa vào cơ thể lượng lớn niacin. Chẳng hạn như 500mg hoặc hơn.
Như vậy nếu ăn một lượng vừa phải men dinh dưỡng cũng khó vượt qua mức này phải không?
Không dung nạp men dinh dưỡng
Trường hợp này cũng hiếm gặp. Chỉ gặp ở những người người viêm loét đại tràng (inflamatory bowel disease - IBD) như bệnh Crohn.
Trong trường hợp này nấm men có thể gây ra đáp ứng miễn dịch ở những người bị IBD. Một số nghiên cứu cho thấy nó làm cho triệu chứng bệnh nặng hơn.
Tuy nhiên, không có bằng chứng rõ ràng cho thấy nấm men là nguyên nhân gây bệnh trực tiếp.
Lời kết
Đó là tất cả những gì mình muốn chia sẻ về men dinh dưỡng.
Như bạn thấy đấy:
Nó là một thực phẩm giàu dinh dưỡng. Chứa protein hoàn chỉnh. Chứa nhiều vitamin B như vitamin B1, B2, B3, B9 và nhất là nguồn vitamin B12 cho người ăn chay.
Loại thực phẩm này giúp chống lại gốc tự do, tăng cường miễn dịch và giảm cholesterol.
Hiện tại ở Việt Nam men dinh dưỡng Bragg là sản phẩm phổ biến nhất. Bạn có thể dễ dàng mua ở các trang thương mại điện tử.
Còn vấn đề gì bạn lăn tăn về thực phẩm này? Hãy để lại bình luận bên dưới nhé.
Đừng quên chia sẻ bài viết nếu bạn thấy hữu ích nhé.
